VAI TRÒ CỦA Mo ĐỐI VỚI CÂY TRỒNG

Molypden (Mo) tuy là vi lượng dinh dưỡng mà cây chỉ cần một lượng nhỏ, nhưng vai trò của nó lại rất quan trọng trong nhiều quá trình sinh lý của cây trồng. Dưới đây là các vai trò cụ thể và chi tiết hơn của molypden đối với cây trồng:

1. Vai trò trong cố định nitơ và chuyển hóa nitơ

Đối với cây họ đậu và các cây có khả năng cố định đạm từ không khí: Mo tham gia vào quá trình cố định nitơ trong không khí nhờ enzyme nitrogenase, đây là enzyme chủ đạo giúp cây hấp thụ nitơ tự nhiên. Trong các cây họ đậu (như đậu tương, đậu phộng), Mo giúp các vi khuẩn cộng sinh ở nốt sần cố định nitơ từ khí quyển và chuyển hóa thành dạng mà cây có thể sử dụng được.
Đối với tất cả cây trồng: Mo là thành phần thiết yếu của enzyme nitrate reductase. Enzyme này chuyển hóa nitrat (NO₃⁻) từ đất thành dạng amoniac (NH₄⁺) để cây hấp thụ và sử dụng. Nếu không có Mo, cây không thể chuyển nitrat thành amoniac và điều này sẽ dẫn đến tình trạng cây bị thiếu đạm, ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng.

2. Tác động đến tổng hợp protein và enzyme

Mo đóng vai trò quan trọng trong quá trình tổng hợp các protein cần thiết cho sự phát triển của cây. Quá trình này liên quan đến việc cây chuyển hóa nitơ thành các axit amin, từ đó tạo ra protein và enzyme cần thiết cho các hoạt động sinh học.
Nếu thiếu molypden, các enzyme liên quan đến chuyển hóa nitơ sẽ bị suy yếu, làm giảm khả năng tổng hợp protein, dẫn đến giảm sức sống của cây.

3. Thúc đẩy quá trình quang hợp

Quá trình quang hợp cần các enzyme chuyển hóa nitrat, trong đó Mo đóng vai trò quan trọng. Khi nitrate không được chuyển hóa thành amoniac để cây sử dụng, nó sẽ tích tụ trong lá, gây ra hiện tượng lá bị vàng và giảm khả năng quang hợp của cây. Điều này dẫn đến giảm sản xuất năng lượng, ảnh hưởng tiêu cực đến tốc độ sinh trưởng và năng suất cây trồng.

4. Cải thiện sự phát triển rễ và nốt sần

Molypden giúp phát triển các nốt sần (nodulation) ở rễ cây, đặc biệt là ở cây họ đậu. Nốt sần này chứa các vi khuẩn cố định đạm (như Rhizobium), giúp cây trồng tự hấp thụ đạm từ khí quyển mà không cần phụ thuộc hoàn toàn vào lượng đạm có sẵn trong đất.
Sự phát triển của rễ được cải thiện khi cây có đủ Mo, giúp cây hấp thụ nước và chất dinh dưỡng từ đất hiệu quả hơn.

5. Ngăn ngừa và xử lý triệu chứng thiếu hụt Mo

Triệu chứng thiếu hụt Mo thường gặp: Khi thiếu molypden, cây thường biểu hiện lá vàng, gân lá xanh (do cây không thể hấp thụ và chuyển hóa nitơ đúng cách). Những cây bị thiếu Mo thường còi cọc, chậm phát triển, lá nhỏ, và có thể xảy ra hiện tượng hoại tử ở các phần mô của cây (tế bào cây chết).
Triệu chứng đặc biệt trên một số cây: Ở cây súp lơ và cải bắp, thiếu Mo dẫn đến hiện tượng "whiptail" (lá biến dạng thành hình như roi quất). Còn ở cây họ đậu, nốt sần trên rễ không phát triển đúng cách, giảm khả năng cố định đạm, khiến cây trồng trở nên yếu ớt, khó đạt năng suất.

6. Tối ưu hóa quá trình sinh trưởng ở nhiều giai đoạn

Mo giúp điều chỉnh và hỗ trợ các quá trình phát triển quan trọng của cây, như giai đoạn cây ra hoa, kết trái. Cây trồng có đủ Mo sẽ ra hoa đều, đậu trái tốt hơn. Ngược lại, khi thiếu Mo, hoa và trái có thể không phát triển đầy đủ, dẫn đến giảm năng suất.

7. Đảm bảo sự an toàn cho cây trong môi trường pH thấp

Trong đất có độ pH thấp (đất chua), Mo thường ít có sẵn cho cây hấp thụ. Vì vậy, bón phân có chứa molypden rất quan trọng trong các vùng đất chua để đảm bảo cây có đủ lượng Mo cần thiết. Nếu không bổ sung Mo, cây sẽ không thể phát triển bình thường do thiếu hụt các chức năng sinh lý quan trọng.

Kết luận

Molypden là một vi lượng dinh dưỡng tuy cần ít nhưng cực kỳ quan trọng, ảnh hưởng đến quá trình cố định và chuyển hóa nitơ, tổng hợp protein, enzyme, và quá trình quang hợp. Đặc biệt, với cây họ đậu và các cây trồng có yêu cầu cao về đạm, molypden trở thành yếu tố then chốt để cây trồng đạt năng suất cao và phát triển bền vững.